Sinds mensenheugenis kent het Openbaar Ministerie de veelzijdige figuur van de parketsecretaris. De parketsecretaris is degene die gedurende het gehele traject dat een strafzaak aflegt tot aan de zitting het dossier vormgeeft en onder zich heeft. Ze controleren of de stukken compleet zijn, laten foutjes herstellen, onderhouden het contact met de politie stellen de dagvaarding op enzovoorts, enzovoorts. Daarnaast is de parketsecretaris een  multi-inzetbare klusjesman, die de Officier veel werk uit handen neemt. Ze regelen van alles en nog wat. Hun belang kan nauwelijks overschat worden. Sommigen zijn jurist, sommigen zijn intern opgeleid d.m.v. de zogenaamde S-opleiding. Een opleiding tot secretaris op hbo-niveau. Mijn kantoorgenoot Huisman is 4 jaar parketsecretaris geweest voor hij advocaat werd en dat is nog altijd te merken. Omdat hij in die jaren duizenden en duizenden zaken heeft gecontroleerd, heeft hij een soort zesde zintuig ontwikkeld, waar wij nooit tegenop zullen kunnen. Hij ruikt fouten en foutjes al voor het dossier goed en wel open is. Multi-inzetbaarheid en ervaring zijn de grote kracht van de parketsecretaris.

Vroeger, toen alles beter was, waren er zelfs zogenaamd gebiedsgebonden Officieren en parketsecretarissen. Vergeleken met nu het Walhalla. De lijnen waren ultra kort er was altijd iemand op de hoogte en dingen waren in een mum van tijd geregeld. Dring Dring, telefoon: “Hoi Sjaak, met Jan. Ze hebben Robbie’s schoenen in beslag genomen voor het onderzoek, maar hij loopt nu al 3 weken op badslippers. Kunnen die schoenen inmiddels terug? Ik bel je zo terug”. Dring dring, telefoon: “Hoi Jan, met Sjaak. Robbie kan zijn schoenen ophalen op het bureau. Laat hem maar naar Wim de Wit vragen, die weet ervan. Bedankt, Sjaak!”. Geregeld.

Inmiddels, met de huidige reorganisaties  van het OM, bestaan de gebiedsgebonden Officier van Justitie en parketsecretaris niet meer. Niemand controleert meer iets, niemand is meer te bellen, niemand is meer verantwoordelijk. Iedereen wordt immers door de parketleiding van hot naar haar gestuurd. Dat leidt de afgelopen tijd tot enorme ergernissen bij de zittende magistratuur, de advocatuur en zelfs (jawel!) bij die arme Officieren van Justitie die met incomplete dossiers naar de zitting worden gestuurd. In talloze zaken is de dagvaarding nietig, jargon voor: de oproep, waar ook in staat waarvan je wordt verdacht, is niet aan de verdachte uitgereikt. Kan gebeuren. Immers, veel van onze clientèle is dakloos, verhuist voortdurend, zit in de bajes of net niet meer enzovoorts. De laatste tijd echter komt het voor dat op een politierechterzitting in de helft van de zaken de dagvaarding nietig is. Niet omdat de verdachte niet kon worden gevonden, maar omdat er simpelweg niet eens is geprobeerd de dagvaarding uit te reiken! In andere zaken ontbreekt de schadevergoedingsvordering van het slachtoffer (ook zo’n speerpunt van het OM…..), het Reclasseringsrapport, het aanvullend p.v en ga zo maar door. In grote aantallen zaken wordt de dagvaarding kort voor de zitting ingetrokken met vage mededeling aan de raadsman/vrouw dat het dossier er niet is, te laat is aangeleverd bij de rechtbank of dat de zaak verkeerd is geagendeerd. Wat dat ook mag betekenen. De zitting gaat dan dus niet door, de cliënt moet nog langer in onzekerheid blijven, evenals het slachtoffer. Als een zaak eenmaal op zitting is geweest en om wat voor reden dan ook wordt aangehouden, is het helemaal bar: je hoort dan minstens een jaar niets meer. Soms twee… Ik heb tientallen van dat soort zaken in mijn kast. Ook bij het (door het OM) veelgeprezen ZSM (wat n.b. staat voor “Zo Snel Mogelijk”, “Zo Soepel Mogelijk” etc.) is het kommer en kwel. Alleen al in Oost Nederland schijnen er duizenden zaken (!) op de plank te liggen waar nog niets mee is gedaan omdat twee Officieren nu eenmaal niet meer dan 100 dossiers per dag kunnen beoordelen. Een groot aantal van deze zaken gaat vervolgens weer terug naar de politie die ook niet weet wat ze er mee moeten. En ondertussen klaagt iedereen. Officieren, secretarissen, mensen van de administratie, echt iedereen. De sfeer is op een dieptepunt.

Nu modderen wij ons daar allemaal manmoedig/vrouwmoedig doorheen. Als dat in het belang is van de cliënt, doen we niet moeilijk over een nietige dagvaarding, doen ons best d.m.v. schorsing of zo alsnog kennis te nemen van de vordering van de benadeelde, het Reclasseringsrapport of het aanvullend pv. Dat geldt voor alle deelnemers aan het proces vanwege de welwillende houding die wij in het Oosten ten opzichte van elkaar hebben.

Ondertussen moet het OM (ondanks de ferme taal van Opstelten en Teeven) ook nog fors bezuinigen (en tegelijk fuseren, verhuizen, automatiseren, digitaliseren en meer zaken oplossen). Ondersteunende medewerkers (administratie, secretariaat, telefonistes) die al jaren in dienst zijn, maar geen vast contract hebben, worden niet verlengd. En dat terwijl deze mensen door al jaren 10 ballen tegelijk in de lucht te houden, het OM nog enigszins laten functioneren. Het vervangen van deze mensen die ervaring hebben met onder andere de computersystemen en werkwijze van het OM door nieuwe, goedkope, jonkies zal onherroepelijk leiden tot nog meer chaos. Een van de andere voorgestelde bezuinigingen  is de vervanging van alle  parketsecretarissen die geen jurist zijn, in totaal ca. 450 man/vrouw. Zij moeten per 1/1/2020 allemaal verdwenen zijn. Ze worden vervangen door pas afgestudeerde juristen, die niet alleen meester in de rechten zijn, maar ook aanzienlijk goedkoper. Deze parketsecretaris + zal “Assistent Officier van Justitie” gaan heten en zal uitsluitend worden belast met de zitting. Dat wil zeggen: ze mogen geen toestemming geven voor aanhouding, geven geen leiding aan het opsporingsonderzoek, vragen geen bijzondere opsporingsbevoegdheden aan etc. Kortom: het gezicht van het OM naar buiten toe, de Officier op de zitting, wordt straks gevormd door beginners. Dat belooft wat…. Ik kan me namelijk nog levendig herinneren hoe weinig ik kon en hoe weinig ik wist toen ik net begon. “Échte” Officieren van Justitie moeten weer zelf het secretarissenwerk gaan doen zoals tenlasteleggingen opstellen etc. Van de vaak uiterst ervaren parketsecretarissen wordt er een handvol over de heg bij de politie gemikt, omdat Teeven en Opstelten nu eenmaal meer geld voor de politie beschikbaar hebben en er op het OM moet worden bezuinigd. In 1 klap de bezuinigingen deels ingevuld en het extra geld voor de politie besteed! Door het dan ook nog volkomen misplaatst een kwaliteitsslag te noemen zijn dat 3 vliegen in 1 klap! De rest van de parketsecretarissen (soms tientallen jaren in dienst!) wordt verzocht uit te kijken naar een nieuwe uitdaging.

Wat mij betreft is dit de druppel. Ik weet dat er advocaten zijn die zich afvragen waar ik mij zo druk over maak. Een beroerd functionerend OM is toch prima voor onze klanten? Dat is voor wat betreft een handvol cliënten misschien het geval. De meerderheid heeft echter niets aan al die rompslomp, dat uitstel en de ergernis. Bovendien merk ik dat ik er met grote regelmaat niet meer tegen kan dat ik overal achter aan moet, van het kastje naar de muur wordt gestuurd, cliënten moet uitleggen wat niet uit te leggen is en voor de zoveelste keer voor niks naar de rechtbank ga. Daarom de volgende hartenkreet: Red de parketsecretaris!