Hoewel de doorsnee burger er niet van wakker ligt, is er iets aan de hand in Nederland. Waar wij sinds in ieder geval de Franse Revolutie werden beschermd door raadgevende, controlerende en wetgevende instanties, worden die in toenemende mate genegeerd of als lastig terzijde geschoven.

Als werkelijk juridische zwaargewichten als Donner of Hirsch Ballin werden vergast op een negatief advies van de Raad van State (wat overigens uiterst zelden voorkwam), durfden ze bijkans een paar weken niet over straat van schaamte, trokken het wetsvoorstel schielijk in en verwerkten de kritiek in een nieuw voorstel. Zo niet Teeven en Opstelten. Negatieve adviezen zijn schering en inslag en worden zonder een spoor van schaamte door dit weinig illustere duo genegeerd. Het gemankeerde wetsvoorstel wordt gewoon in stemming gebracht en door deze en de vorige coalitie tot Wet verheven, omdat het wankele politieke evenwicht in dit vrijwel onbestuurbaar geworden land nu eenmaal niet mag worden verstoord. Aldus worden er Wetten ingevoerd die in de praktijk breed worden omzeild of zelfs genegeerd. Meest pregnante voorbeeld daarvan is het politiek zo standvastig klinkende taakstrafverbod.

Verder worden met name rechters en advocaten natuurlijk als erg lastig ervaren. Hoewel de scheiding der machten ons een paar eeuwen heeft beschermd tegen willekeur, corruptie en dictatuur, zagen Opstelten en Teeven lustig door aan de poten ervan. De invoering van de strafbeschikking, waar iedereen die wel verstand van zaken had tegen was, lijkt nu op het rechtstatelijk fiasco uit te lopen waarvoor werd gewaarschuwd. Zie de kritiek van de Procureur Generaal bij de Hoge Raad Jan Watse Fokkens: http://www.rechtspraak.nl/Organisatie/Hoge-Raad/Nieuws/Pages/Rapport-PG-strafbeschikkingen-moeten-beter.aspx  of (in alle bescheidenheid) mijn artikeltje op deze site. De poging om de rechter te dwingen tot minimumstraffen is naar het schijnt uitsluitend gestrand omdat de Rechterlijke Macht deze inmenging door de Wetgevende Macht zo hoog heeft opgevat dat ook deze Wet een dode letter zou zijn geworden.

Gegrond verklaarde klachten bij De Nationale Ombudsman en de Kinderombudsman (beide zogenaamde Hoge Colleges van Staat) hebben voorts niet kunnen voorkomen dat de puinhoop bij het Openbaar Ministerie en de IND onverminderd voortduurt. Wordt een probleem aan de rechterkant opgelost, ontstaat links een probleem. Zijn er een tijdlang onbegrijpelijk veel nietige dagvaardingen geweest (waardoor soms wel 80% van de zaken op een zitting niet kon worden behandeld en alles weer opnieuw moest), zo worden er nu voortdurend zaken kort voor de zitting ingetrokken. De redenen die daarvoor worden opgegeven zijn uitermate cryptisch: “Dossier ontbreekt” of “Overleg Officier van Justitie” of “Verkeerd gepland”.  En de slachtoffers in al die zaken? Ik geef toe, dat is meestal niet mijn belang, maar als burger vind ik dat er vaak schandelijk met hen wordt omgegaan. Ook zij moeten weer naar de rechtbank, weer hun vordering toelichten, weer worden opgeroepen e.d.

Er worden zaken afgevoerd omdat ze jarenlang ergens in een hoek hebben liggen rotten. Ze worden geseponeerd of op een achternamiddag gepland bij de politierechter, terwijl ze meer dan Meervoudige Kamer-waardig zijn. Ook hier kunnen de slachtoffers kennelijk de pot op. Er worden daartegenover piepkleine standaardzaken (hennep!) juist weer wel bij de MK gepland omdat dat nu eenmaal makkelijk verdienen is (voor Rechtbank en OM welteverstaan) en omdat dat lekker staat in de statistiek (MK zaken zijn immers “grote zaken”).

Officieren van Justitie staan regelmatig met het schaamrood op de kaken op zitting. Rechters en advocaten ergeren zich groen en geel en iedere procesdeelnemer is een aanzienlijk deel van zijn of haar kostbare tijd kwijt met vermijdbare onzin en iedereen werkt zich kapot. Niet omdat ze zo ambitieus zijn, maar vanwege pure betrokkenheid bij een fatsoenlijk strafproces.

Ondertussen horen wij dat er bij sommige gerechten aanzienlijk in de capaciteit wordt gesnoeid. Er worden bij sommige gerechten honderden meervoudige kamer zaken minder gepland dan de jaren daarvoor omdat er nu eenmaal honderden zaken minder worden aangeleverd. Het OM is vooral druk met scoren op het gebied van de ontneming (prioriteit nummer 1), het halen van hogere oplossings- en afdoeningspercentages, bezuinigen, reorganiseren, digitaliseren, verhuizen e.d. Waardevolle krachten worden vervangen door broekies, grote onderzoeken die door de politie worden aangevraagd (kinderporno!) worden afgewezen of jarenlang op de plank gelegd terwijl ze “panklaar” zijn. Middelgrote onderzoeken, met name op het gebied van harddrugs, worden er nauwelijks meer gedaan.

En dan het voorlopige dieptepunt: het negeren van een in de Eerste Kamer aangenomen motie en het bij AMvB invoeren van bezuinigingen op de rechtsbijstand. Afgekeken van de Minister van VWS, die haar Zorgwet aldaar afgeschoten zag. Ook de Eerste Kamer is maar lastig. Regeren bij decreet, veel beter! Uiteraard heb ik er belang bij dat die bezuinigingen niet doorgaan, maar in het strafrecht heb je nu eenmaal niet de keuze of je wilt procederen. De onvermogende burger die zijn recht wil halen moet dat dan maar via mediation doen en als hij/zij al naar de rechter wil, dan moet er nog meer griffierecht worden betaald. Veel burgers procederen namelijk tegen de overheid. Vanwege een stopgezette uitkering, een geweigerde bouwvergunning of Verklaring omtrent het Gedrag. Lastig! Weg met al die kostenposten. Zorg gewoon dat ze het niet meer kunnen betalen of dat hun advocaten het zich niet meer kunnen veroorloven. En negeer daarbij alle adviezen van Hoge Colleges van Staat, de Vereniging voor Rechtspraak, De Nederlandse Orde van Advocaten, De Nederlandse Vereniging van Strafrechtadvocaten etc.

Er is iets  aan de hand in Nederland. Waar liberalen en sociaaldemocraten vroeger de kampioenen van de bescherming tegen de overheid waren, hollen zij die nu uit. Stapje voor stapje, AMvB-tje voor AMvB-tje. Ga stemmen mensen en geeft de Eerste Kamer de Macht hier een eind aan te maken!