De afgelopen dagen staan de media bol van het bericht dat de emeritus bisschop van Roermond, Mgr. Gijssen, zich meer dan 50 jaar geleden schuldig zou hebben gemaakt aan ontucht met twee jongetjes. Men put zich uit om toch vooral geen invalshoek onvermeld te laten: Gijssen was immers het gezicht van een uiterst conservatief katholicisme, vanuit Rome geparachuteerd in de opstandige Nederlandse kerkprovincie. Een man met strenge morele principes, die hij tot afkeer van de goegemeente ook vaak had verkondigd. Iedere vorm van seks buiten het huwelijk en zeker homoseksuele betrekkingen pasten daar, conform de RK leer volstrekt niet in.
Dus toch! Wat zijn het toch een stel hypocrieten, die priesters en wat zijn ze toch voortdurend door de kerk in bescherming genomen. Ook in het “geval Gijssen” was de kerk immers al circa een maand voorafgaand aan de publicaties op de hoogte van de door de Klachtencommissie voor seksueel misbruik in de RK kerk gegrond verklaarde klacht? De kerk had dus wéér niets geleerd en de zaak wéér onder de pet willen houden.
Ik vroeg mij bij al die berichten meteen af hoe de commissie tot die gegrondverklaring had kunnen komen. Gijssen is immers vorig jaar overleden en het misbruik zou zich meer dan 50 jaar geleden hebben afgespeeld. Hoewel de klachtencommissie is opgezet vanuit de wens te komen tot verzoening en er dus geen sprake is van gejuridiseer over bijvoorbeeld verjaring en rechtmatige verkrijging van bewijs, mag je toch aannemen dat er enige waarborg in acht genomen wordt. Zou er dan steunbewijs zijn aangetroffen door de commissie? Bijvoorbeeld een of meer getuigen, die uit eigen wetenschap konden verklaren?
Vandaag, twee dagen nadat de storm begon las ik dan eindelijk de uitspraak. Ik citeer:

Er zijn meer dan vijftig jaren verstreken sedert de feiten die klager aan aangeklaagde verwijt zich hebben afgespeeld. Alleen al door het tijdsverloop en het overlijden van aangeklaagde zijn deze feiten niet meer in detail te onderzoeken. Wel is voor de Klachtencommissie –ondanks het feit dat aangeklaagde stelt dat de door klager geuite klachten geen betrekking hebben op zijn persoon- aannemelijk geworden dat klager seksueel is misbruikt door aangeklaagde, zoals door klager is beschreven.  De Klachtencommissie is hiervan overtuigd geraakt door de authentieke wijze waarop en de details waarmee klager zijn verhaal in zijn klaagschrift heeft beschreven en ter zitting heeft verteld.  Voorts heeft de Klachtencommissie kennis genomen van de zaak met zaaknummer: 2011-T390 waarin eveneens over seksueel misbruik door aangeklaagde wordt geklaagd.
Een en ander in onderling verband en samenhang bezien ondersteunt naar het oordeel van de Klachtencommissie voldoende de aannemelijkheid van het seksueel misbruik van klager door aangeklaagde. De Klachtencommissie heeft geen reden te twijfelen aan de stelling van klager dat het aangeklaagde was die klager heeft misbruikt.

Kortom: doordat klager geloofwaardig overkomt en omdat er nog iemand klaagt over dezelfde persoon wordt het bisdom geadviseerd de klacht gegrond te verklaren, hetgeen het bisdom ook prompt doet. De bisschop:

Bisschop Wiertz neemt de adviezen van de klachtencommissie om de klachten gegrond te verklaren over. Mgr. Wiertz betreurt het misbruik en het leed dat de slachtoffers is aangedaan. Hij heeft de slachtoffers zijn excuses aangeboden voor het berokkende leed en tegenover hen zijn spijt uitgesproken. Ook ervaart Mgr. Wiertz het als zeer verdrietig dat de latere kerkelijke positie en voorbeeldfunctie van oud-bisschop Jo Gijssen beschadigd zijn.

De bisschop van Roermond organiseert zelfs terstond een boeteviering om alsnog as op het episcopale hoofd te smeren. Dat wil de massa immers?
Nu ben ik als strafpleiter natuurlijk een scherpslijper en een zeur en is deze procedure niet te vergelijken met een strafproces, maar het is toch onverdraaglijk dat de nagedachtenis van een overledene (bisschop of niet, aartsconservatief of niet) door zijn eigen instituten op basis van 2 keer niks zo door het slijk wordt gehaald? Ik zie de motivering van een strafvonnis al voor me:
“Aangezien we niet zo moeilijk moeten doen over verjaring en we de feiten dus niet meer konden onderzoeken en ongeacht de ontkennende verklaring van de verdachte acht de rechtbank de verklaring van de aangever en de wijze waarop deze die ter zitting heeft afgelegd (aangever heeft gehuild), zodanig betrouwbaar dat het feit bewezen wordt geacht en de verdachte strafbaar”.
Hoe kan het bestaan dat er in de media niemand, maar dan ook niemand een kritische vraag stelt over de uitspraak van de Klachtencommissie en de klakkeloze overname daarvan door het bisdom? Is het omdat het “maar” over Bisschop Gijssen gaat? Een onhandige man met een ongemakkelijke boodschap in een volledig geseculariseerde maatschappij? Of zijn we straks allemaal vogelvrij? Ik hoop dat Teeven en Opstelten deze uitspraak nooit onder ogen zullen krijgen.