Observaties

door Jan Vlug, advocaat te Deventer

Posts Tagged ‘SVB’

Gratis Geld (1)

Posted on: maart 19th, 2014 by superuser

Het Nederlandse belastingstelsel kenmerkt zich sinds een aantal jaren niet alleen door een fijnmazig systeem van heffingen, maar ook door een woud aan toeslagen en aftrekposten. De Belastingdienst Toeslagen deelt, zoals de naam al doet vermoeden geld uit ten behoeve van bepaalde kosten van levensonderhoud. Daarnaast is er de hypotheekrenteaftrek, de kinderbijslag, studiefinanciering e.d.

Bij de invoering van met name de toeslagen deed zich direct een probleem voor: de controle of iemand wel recht had op de betreffende toeslag bleek enige tijd in beslag te nemen, waardoor de toeslagen pas na enige vertraging konden worden uitgekeerd. De aanvragers kwamen daardoor in de problemen bij de betaling van hun huur, ziektekostenverzekering, kinderopvang en ga zo maar door.

De tweede kamer, en dan met name het smaldeel links van het midden, was in paniek: Kan de Minister er misschien voor zorgen dat die toeslagen onmiddellijk worden uitgekeerd? Om de kamer te apaiseren besloot de Minister om dan maar de methode toe te passen die men ook bij ondernemers hanteert: voorlopige toekenning en controle achteraf. Het bleek een historische vergissing. Jaren en jaren later bleek de fraude daardoor zo groot geworden dat er alsnog een Staatssecretaris over struikelde.

Er bleek een horde van mensen actief die met hun eigen  DigiD of die van een ander, alle soorten toeslagen en voorlopige teruggaven aanvroeg. Hoewel de werkwijze in de media vooral als “Bulgarenfraude” bekend is komen te staan, zijn er naar verluid honderden zaken aan het licht gekomen, waarbij de verdachten zeker niet alleen Bulgaren waren. De werkwijze was simpel: je vult op het betreffende digitale formulier in dat je een baan hebt bij, laten we zeggen,  Shell  en dat je € 70.000,= per jaar verdient. Je vult € 20.000,= in bij bijzondere ziektekosten en ziedaar: binnen een paar dagen wordt er € 10.000,= aan bijzondere teruggave op je rekening gestort. Of op de rekening van iemand anders, wat jij wilt. Er werd niet gecontroleerd of er wel een loonbelastingaansluiting was bij Shell op jouw naam, of de rekening waar het geld heen moest wel op je naam stond, of bijvoorbeeld of je een uitkering genoot.

Dat zelfde gold bij het aanvragen van kinderopvangtoeslag voor niet bestaande kinderen, met verzonnen BSN-nummers, wonend op een niet bestaand adres, waarvoor uiteraard ook huurtoeslag werd aangevraagd. Vaak met een jaar terugwerkende kracht. Gratis geld voor iedereen! Aldus zijn er naar schatting honderden miljoenen uitgekeerd aan mensen die nooit een dubbeltje daarvan terug zullen betalen. De positie van de Staatssecretaris was onmogelijk: ofwel vooraf controleren en te laat betalen, ofwel controle achteraf en de fraudedeur wijd openzetten. Zeker iemand die is opgeleid als jurist en nauwelijks kennis en ervaring met de Belastingdienst had, had geen schijn van kans.

Inmiddels verzekert iedereen dat dit soort fraude niet meer kan en dat de grootste boosdoeners in ieder geval worden vervolgd. De meesten van hen heeft voor tussen de € 500.000,= e € 2.000.000,= gefraudeerd.

Er kondigt zich op dit moment alleen een nieuwe hausse aan zaken aan: fraude met de kinderopvangtoeslag. Een rekenvoorbeeld: Een echtpaar verdient samen ca. € 2.500,= netto per maand. Hij € 1.750,= en zij € 800,=. Er zijn 3 kindertjes waarvoor fulltime kinderopvangtoeslag wordt aangevraagd. Die wordt verleend: €  1.450,= netto per maand. Eerste vraag: waarom wordt er (netto!) meer betaald dan een bijstandsuitkering voor een gezin? Die 3 kindjes hoeven immers alleen maar gedurende vijf dagen tijdens kantooruren te worden opgevangen? Ze hoeven niet gevoed, gekleed, verzekerd, ze hoeven niet te reizen, te sporten en wat niet al. Waarom kost dat meer dan een bijstandsuitkering? Vraag twee: wie past er nu daadwerkelijk op die kindertjes? Antwoord: opa en oma! Die hebben zich namelijk in laten schrijven bij een gastouderbureau. Gastouderbureau “pakt” € 250,= per maand (waar ze niets voor hoeven te doen), opa en oma doen het graag en gratis en de familie heeft het netto € 3.700,= te besteden in plaats van € 2.500,=. Goed geregeld!

Duizenden en duizenden toeslagen zijn en worden er uitgekeerd. Het Openbaar Ministerie heeft de handen vol aan het opsporen en vervolgen van gastouderbureaus die aan geen enkele regel bleken te voldoen en van ouders die opa en oma geen cent hebben betaald en dus valsheid in geschrift hebben gepleegd. In werkelijkheid hadden ze immers helemaal geen kinderopvangkosten.

De kosten van al dit gedoe zijn niet te becijferen, maar moeten in de honderden miljoenen, zo niet miljarden lopen. Hoezo crisis? We barsten uit onze voegen van het geld. Het wordt alleen in een soort carrousel rondgepompt. Alleen al de uitvoeringskosten moeten astronomisch zijn. 9 miljoen (!) mensen ontvangen de een of andere toeslag. Die worden allemaal geadministreerd en gecontroleerd. Dat kost wat. Dan heb ik het nog niet over de hypotheekrenteaftrek en de kinderbijslag. Is het niet vreemd dat zelfs de meest gefortuneerden ieder kwartaal een paar honderd pop overgemaakt krijgt? Ons gezien krijgt voor 3 kinderen ieder kwartaal bijna € 800,=. Gewoon: zomaar gratis geld. Naar verluid krijg je dat ook als je inmiddels in een land woont met een aanzienlijk lagere levensstandaard en kan dat in verband met allerlei verdragen niet worden afgeschaft.

Al deze toe- en bijslagen zijn historisch zo gegroeid. Kinderbijslag om echte armoede te verminderen voor gezinnen met grote gezinnen en om het gezin de hoksteen van de samenleving te laten zijn en blijven, kinderopvangtoeslag om meer vrouwen aan het werk te krijgen, hypotheekrenteaftrek om de bouw en het huizenbezit na de oorlog te stimuleren en huurtoeslag om de hoge huren in stand te houden.  Verder is de noodzaak voor al deze toeslagen ontstaan omdat eerlijk werk al lang geen eerlijke beloning meer oplevert. Politiemensen, buschauffeurs en andere steunpilaren van onze maatschappij worden al jaren als kostenposten gezien en verdienen het zout in de pap niet meer. Dat was ook de bedoeling: men wilde af van de kostwinner. Ook de partner (lees: vrouw) moest aan de slag. Of die nu wilde of niet. Emanciperen was plicht.

De vraag is of de motieven die ooit golden, nu ook nog valide zijn. Wat zou er gebeuren als we die hele santenkraam af zouden schaffen? Hoeveel zou de inkomstenbelasting kunnen dalen? Hoeveel meer zou de “gewone man/vrouw” die nu al die toeslagen moet ontvangen om een beetje in leven te blijven, netto per maand overhouden? Heel wat denk ik zo. In ieder geval genoeg om zelf te bepalen hoe duur hij/zij wil wonen, hoe omvangrijk zijn/haar ziektekostenverzekering zou moeten zijn, of hij/zij wel of niet wil werken en of de kindertjes wel of niet naar de kinderopvang moeten. Het zou wel eens een emancipatie van de burger kunnen betekenen. De burger die niet langer bij de hand genomen wordt, maar zelf beschikt over zijn/haar lot. Het verdwijnen van de fraude met al deze systemen is dan een bonus die in het niet valt bij de rest.